علائم خرابی کویل – آموزش تعمیر کوئل خودرو
یک کویل سالم در خودرو باید هزاران بار در دقیقه جرقه کافی را در زمان مناسب به سیلندر موردنظر برساند. این قطعه یکی از قطعاتی است که خرابی زیادی در خودرو دارد لذا به‌عنوان یک راننده بهتر است بدانید کویل چیست و علائم خرابی کویل کدام‌اند. در ادامه باما همراه باشید تا به معرفی جامع آن بپردازیم و نحوه تعمیر و دلایل خرابی را نیز شرح دهیم.
کویل چیست؟
به‌منظور انجام فرآیند احتراق، یک جرقه لازم است تا مخلوط هوا و سوخت در موتور مشتعل شود. این کار وظیفه کویل است.
کویل ولتاژ باتری (12 ولت) را به تعداد زیادی ولتاژ کوچک موردنیاز شمع تبدیل می‌کند و در نهایت با آتش زدن سوخت موتور را به‌راه می‌اندازد. در برخی از خودروها از یک سیم پیچی اصلی برای این کار استفاده میشود اما در اکثر خودروهای امروزی یک سیم پیچی جداگانه برای هر سیلندر درنظر گرفته‌شده است.
کویل به انگلیسی (کویل یا کوئل؟)
کویل خودرو به انگلیسی سیم پیچ احتراق یا سیم پیچ جرقه‌زنی نام دارد و به‌صورت ignition coil نوشته‌می‌شود. لذا باتوجه به نوشتار آن “کویل” تلفظ میشود و اصطلاح روزمره کوئل اشتباها رایج شده‌است.
کار کویل ماشین چیست؟
به‌عبارت ساده، کویل از سه‌قسمت تشکیل شده‌است. مدار اولیه متشکل از چندصد دور سیم پیچ، مدار دوم با هزاران دور سیم پیچ بیشتر و یک هسته فلزی (آهنی). با عبور جریان ولتاژ از مدار اولیه، میدان مغناطیسی بزرگی در اطراف هسته ایجاد میشود و سیم پیچی را شارژ می‌کند. اما با وجود جریان بزرگ ایجاد شده بلافاصله پس از قطع ولتاژ این مقدار فرو می‌ریزد و تقریبا صفر میشود.
از آنجایی که جریان مغناطیسی ایجادشده باید به‌محل دیگری هدایت شود، سیم پیچی دوم وارد عمل میشود تا ولتاژ را چندبرابر کند و جرقه ایجاد شود.
ولتاژ موردنیاز می‌تواند از 5000 ولت تا 25000 ولت متغیر باشد و به‌عوامل مختلفی بستگی دارد. عرض شکاف الکترود شمع، مقاومت الکتریکی در شمع، نسبت سوخت به هوا، دمای شمع، سنگینی خودرو و غیره از این عوامل هستند.
اگر ولتاژ خروجی خارج از محدوده گفته‌شده مشاهده شد می‌تواند از علائم خرابی کویل محسوب شود.
کویل کجای ماشین قرار دارد؟
در خودروهای قدیمی، سیم پیچ احتراق بین باتری و توزیع‌کننده قرار گرفته‌است. در سیستم های احتراق با کنترل الکترونیکی امروزی دیگر نیازی به توزیع‌کننده نیست. واحد کنترل موتور (ECU) این عمل را برعهده گرفته‌است. بنابراین می‌توان گفت امروزه کویل ها مستقیما به شمع متصل هستند. لذا برای یافتن آن کافیست نزدیکی شمع هارا بررسی نمایید.
تعداد کویل در هر خودرو نیز متفاوت خواهد بود. در سیستم های قدیمی معمولا از یک سیم پیچ برای سیستم جرقه‌زنی استفاده می‌شد اما امروزه دارای چند سیم پیچی هستند. برای هر سیلندر یکی یا نهایتا هر دو سیلندر یک سیم پیچی مخصوص به‌خود را دارند. این کار به خودروسازان کنترل دقیق تری از زمان بندی جرقه را می‌دهد که برای بهبود عملکرد موتور، مصرف سوخت و کنترل آلایندگی ها مفید است.
علائم خرابی کویل
از آنجایی که کویل مسئول تولید جرقه موتور است که باعث روشن شدن خودرو میشود؛ هرگونه مشکل در این قطعه سریعا تاثیر خود را روی عملکرد موتور می‌گذارد. برخی علائم خرابی کویل عبارتند از:
- روشن شدن چراغ چک
کویل نقش مهمی در سیستم احتراق ایفا می‌کند لذا هرگونه عدم کارکرد آن سریع منجر به روشن شدن چراغ چک می‌گردد.
- کاهش مصرف سوخت
با جرقه‌زنی کمتر، فرآیند احتراق به‌اندازه کافی کارآمد نخواهد بود و در نتیجه کاهش قابل توجه مصرف سوخت را شاهد هستیم که باعث بی‌جان شدن موتور و کاهش شدید شتاب خواهد شد.
- خام سوزی بنزین
زمانی که احتراق به‌درستی توسط جرقه‌صحیح صورت نگیرد بنزین به‌درستی مصرف نخواهد شد و به‌اصطلاح خام سوخته‌می‌شود. خام سوزی بنزین به‌شکل خروج دود سیاه و بوی بد از اگزوز خود را نشان می‌دهد.
- توقف ناگهانی خودرو
یک احتراق نامناسب که از کویل معیوب نشأت می‌گیرد، مانع از حرکت خودرو می‌گردد. حال اگر ارسال جرقه به‌صورت مکرر کم و زیاد شود ممکن است موجب ریپ زدن یا توقف ناگهانی خودرو شود.
- خاموش شدن ناگهانی خودرو
به‌دلیل اینکه یک یا چند سیلندر موتور قدرت کافی را به‌خودرو نمی‌دهند، خصوصا در هنگام شتاب ممکن است خودرو ناگهانی خاموش شود.
- روشن نشدن خودرو
کویل ارتباط مستقیمی با شمع دارد و زمانی که هریک معیوب بشوند توانایی شارژ همدیگر را نخواهند داشت. البته خودروهای امروزی که دارای چند کویل هستند ممکن است در صورت خرابی هریک باز خودرو روشن بشود اما در خودروهای قدیمی تک کویلی هرگونه خرابی کویل منجربه خاموشی تا زمان رفع عیب می‌شد.
آموزش تعمیر کویل خودرو
هنگامی که علائم خرابی کویل را مشاهده کردید وقت آن است که جهت تعمیر آن اقدام نمایید. البته نام تعمیر نمی‌توان روی این آموزش قرار داد زیرا کوئل در صورتی معیوب میشود که سیم پیچی های آن سوخته‌باشند. در این حالت تنها راه اقتصادی و هوشمندانه تعویض آن است. مراحل تعویض در ادامه آمده‌است.
- زمانی که خودرو خاموش است کوئل معیوب را پیدا کنید. سوکت آن را جدا کنید و سپس پیچ های نگهدارنده آن را باز کنید. اکنون بادقت کویل را از جای خود خارج نمایید.
- قبل از نصب کویل جدید بهتر است گریس دی الکتریک (گریس سیلیکون) را روی محل قرارگیری و سوکت آن بمالید. این گریس از نفوذ آب و خوردگی جلوگیری می‌کند و طول عمر قطعه را افزایش می‌دهد.
- توصیه میشود هر 4 شمع را نیز همزمان با کویل تعویض نمایید.
- اکنون کویل جدید را نصب کنید و سوکت آن را متصل نمایید.
- دستگاه دیاگ را مجدد وصل کنید و خطاهای از قبل باقی‌مانده را حذف نمایید.
علت خرابی و کار نکردن کویل
اگرچه کویل ها به‌نحوی طراحی شده‌اند که دوام بالایی داشته‌باشند اما دلایل خرابی آنها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خرابی شمع یا وایر
شمع یا وایر آسیب‌دیده با مقاومت بیش از حد باعث افزایش ولتاژ خروجی سیم پیچی میشود. اگر این ولتاژ از 35000 ولت بیشتر شود می‌تواند به عایق داخلی سیم پیچ آسیب برساند و اتصال را با مشکل مواجه‌کند. در نهایت منجر به کاهش توان خروجی و احتراق ناقص موتور می‌گردد.
- فرسودگی شمع
با فرسوده‌شدن شمع ها فاصله بین دو الکترود آنها بیشتر میشود. بدین معنا که سیم پیچ اکنون باید ولتاژ بالاتری تولید کند تا به‌میزان مناسب برسد. فشار اضافی روی سیم پیچی می‌تواند منجر به اضافه‌بار و داغ شدن بیش از حد سیم ها شود که به کویل آسیب می‌رساند.
- لرزش بیش از حد موتور
لرزش غیرطبیعی موتور می‌تواند دلایل مختلفی داشته‌باشد اما این تحرک ها موجب آسیب به سیم پیچی می‌شوند. درواقع با لرزش بیش از حد محیط، میدان مغناطیسی سیم پیچی ها نمی‌تواند به‌درستی عمل کنند و جریان جرقه‌زنی را مختل می‌کنند.
همچنین ممکن است لرزش ها منجر به شل شدن شمع شوند که مستقیما روی عملکرد سیستم تاثیر می‌گذارد.
- گرمای بیش از حد
به‌دلیل محل قرارگیری، کویل ها اغلب در معرض دمای بیش از حد موتور قرار می‌گیرند. دمای بالا می‌تواند توانایی سیم پیچی هارا برای هدایت الکتریسته کاهش دهد و بر عملکرد و طول عمر آن تاثیر بگذارد.
- کم و زیاد شدن ناگهانی جریان
یک مقاومت ناقص و کوتاه در سیم پیچی باعث آسیب به کل سیستم احتراق میشود. لذا ممکن است کلا منجر به روشن نشدن خودرو بشود.
- رطوبت بیش از حد
نفوذ آب موقع کارواش یا زندگی در شهرهای شمالی کشور به‌دلیل رطوبت بالای هوا می‌تواند به کویل و کلا به‌سیستم برقی خودرو آسیب برساند. همچنین برخی مواقع ممکن است با خراب شدن واشر سوپاپ، روغن روی سیم پیچی و کویل ریخته‌شود که در سلامت آن موثر است.
عیب یابی و تست سلامت کویل
اگر بر اینکه مشکلات مربوطه از کویل است یا سایر بخش های خودرو، مراحل زیر را دنبال کنید:
- با استفاده از دستگاه دیاگ کدهای خطا را بخوانید. این بهترین راه برای تشخیص و شناخت مشکلات مربوط به خودرو است.
- کویل را در خودرو پیدا کنید و مسیر سیم های متصل به‌آن از جمله سوکت را بررسی کنید.
- سلامت شمع را بررسی کنید. مطمئن شوید شمع ها به‌درستی کار می‌کنند.
- زمانی که خودرو روشن است منبع تغذیه کویل را با یک مولتی متر نظارت کنید. ولتاژ ثبت شده روی صفحه مولتی متر نباید بیش از 10.5 ولت باشد.
- باز با استفاده از مولتی متر مدارهای اولیه و ثانویه سیم پیچی را بررسی کنید. مقاومت اولیه باید 0.4 تا 2 اهم و مقاومت ثانویه باید بین 5000 تا 20000 باشد.
- نمودار برق خودرو را مشاهده و جریان اتصالات را چک کنید. ممکن است هریک از آنها دچار مشکل شده‌باشند.
علت برق نداشتن کویل
علت نرسیدن برق به کویل جزو علائم خرابی کویل محسوب میشود و می‌تواند به‌عوامل مختلفی بستگی داشته‌باشد. در اولین اقدام سلامت شمع ها را بررسی کنید. در صورت سالم بودن شمع، سوکت ها و مسیر اتصال کویل به شمع را مشاهده کنید. هر یک از این بخش های مدار که دچار مشکل شوند جریان برق به کویل قطع خواهد شد.
سوالات متداول
فن کویل چیست؟
فن کویل یک قطعه مستقل از کویل است که جهت گرم کردن یا خنک کردن استفاده می‌گردد. لذا فن کویل ارتباطی با کویل خودرو ندارد.
نقش کویل در خودرو چیست؟
کویل وظیفه با ارسال جرقه به سیستم احتراق منجر به راه‌اندازی و حرکت خودرو میشود.
آیا می‌توانیم کویل را خودمان تعویض کنیم؟
بله فرآیند تعویض آن ساده‌ست اما نیاز به دستگاه دیاگ خواهید داشت.
لازم است پس از تعویض کویل، شمع هارا نیز عوض کنیم؟
بله پیشنهاد میشود جهت جلوگیری از خرابی مجدد و بهبود عملکرد موتور، همزمان با تعویض کویل شمع ها را نیز عوض کنید.
ولتاژ یک کویل سالم چقدر است؟
در یک کویل سالم ولتاژ سیم پیچی اول بین 0.4 تا 2 اهم و مقاومت سیم پیچی دوم باید بین 5000 تا 20000 باشد.
کویل صحیح است یا کوئل؟
واژه کویل به انگلیسی ignition coil نام دارد. لذا با توجه به‌آن، تلفظ کویل صحیح است.
جهت مشاهده مطالب بیشتر به‌صفحه وبلاگ سر بزنید 🙂
