علت یکسره شدن فن ماشین چیست؟ بررسی مشکلات و راهکارها
سیستم خنک‌کننده خودرو یکی از اجزای حیاتی برای عملکرد صحیح موتور است. فن ماشین نقش کلیدی در تنظیم دمای موتور دارد و روشن شدن غیرعادی آن می‌تواند نشانه وجود مشکلی در سیستم باشد. در این مقاله به بررسی دقیق علت یکسره شدن فن ماشین و پاسخ به سوالات رایج افراد می‌پردازیم. باما همراه باشید.
علت روشن شدن فن در دمای پایین
اگر فن خودرو در حالتی روشن شود که هنوز دمای آمپر در منطقه طبیعی قرار دارد، احتمالا یکی از دلایل زیر وجود دارد:
- خرابی سنسور دمای موتور
سنسور دمای موتور همانطور که از نام آن مشخص است وظیفه اندازه‌گیری دمای موتور و ارسال آن به ایسیو (کامپیوتر) را برعهده دارد. زمانی که این قطعه معیوب باشد اطلاعات غلطی را ارسال می‌کند لذا در حالت سرد بودن موتور نیز فن ها روشن می‌شوند. یا بالعکس آن زمانی که موتور دمای بالایی دارد فن‌ها عکس العملی نشان نمی‌دهند.
- مشکل در ترموستات
ترموستات بر سر راه مایع خنک‌کننده می‌ایستد و تا زمانی که به دمای موردنظر نرسیده است اجازه خروج آن را نمی‌دهد. با این کار قصد دارد مایع را در مجاری موتور نگهدارد تا به‌خوبی گرما را جذب کند و سپس به رادیاتور بازگردد. اگر خود ترموستات یا واشر آن خراب شود مدام آب در گردش است لذا فرآیند خنک‌کردن موتور با مشکل مواجه می‌شود.
- خطای سیم کشی و برقی
اتصالات معیوب یا نوسانات ولتاژ می‌توانند سیگنال‌ها و دستورات اشتباهی به فن ارسال کنند و آن را در دمای پایین نیز روشن نگهدارند.
علت روشن شدن فن ماشین قبل از استارت
ممکن است زمانی که سوییچ را یک مرحله باز می‌کنید فن شروع به چرخیدن کند، این مورد به چند دلیل بستگی دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
علت رایج اول خارج نشدن گرما از موتور است. همواره مراقب باشید هنگامی که فن در حال کار است خودرو را خاموش نکنید. در غیر این صورت گرما خصوصا در تابستان، از موتور خارج نشده و سپس زمانی که مجدد برق خودرو را متصل می‌کنید بلافاصله فعال می‌شود. سعی کنید ظهرها ماشین را در سایه پارک کنید تا آفتاب مستقیم روی کاپوت نتابد. این مورد نیز موثر است.
سیم کشی و باتری ضعیف نیز هرکدام در روشن شدن فن قبل از استارت تاثیرگذار هستند. اتصالات نادرست و فرسوده ممکن است همزمان با بازکردن سوییچ و وصل شدن برق خودرو موجب اتصالی و ارسال سیگنال نادرست به فن شوند. لذا بی‌دلیل فن شروع به تابیدن می‌کند.
توجه کنید که برای جلوگیری از خرابی فن اجازه دهید بطورکامل خاموش شود و سپس استارت بزنید. هنگام استارت، برق فن یکباره قطع می‌شود و این قطعی ناگهانی ممکن است پس از چندبار تکرار موجب سوختن آن شود.
علت زیاد روشن شدن فن ماشین
فعال شدن مکرر فن ماشین معمولا به دلیل افزایش غیرعادی دمای موتور است. این مورد که در فصول گرم سال بیشتر اتفاق می‌افتد عوامل مختلفی دارد:
- کمبود مایع خنک‌کننده
نشتی در رادیاتور، شلنگ‌ها و یا خرابی واتر پمپ می‌تواند منجر به تخلیه شدن مایع خنک‌کننده بشود. اگر آمپر دما از حد وسط فراتر می‌رود و فن‌ها زیاد روشن می‌شوند ابتدا صبر کنید موتور کامل سرد شود و سپس سطح مایع رادیاتور را بررسی کنید. اگر قصد دارید به آن اضافه کنید این کار را در حالت روشن بودن خودرو انجام دهید و چندبار گاز دهید تا مایع به جریان درآید و کل فضای موجود پر شود.
توجه کنید که صرفا آب برای خنک کردن موتور کافی نیست. بهتر است آب رادیاتور یا ضدیخ تهیه کنید. ضدیخ برخلاف اسم آن در تابستان نیز قابل استفاده است و از گرمای بیش از حد موتور جلوگیری می‌کند.
مطلب پیشنهادی: انواع مایع خنک‌کننده رادیاتور و معرفی بهترین آنها
- کارکرد نامناسب واترپمپ
اگر واترپمپ نتواند مایع خنک‌کننده را به‌خوبی گردش دهد موتور دچار داغی بیش از حد می‌شود. همچنین یک واترپمپ معیوب موجب نشتی مایع می‌شود که دو چندان گرمای موتور را افزایش می‌دهد. لذا در صورتی که فن خودروی شما بیش از حد روشن می‌شود، پس از مدتی توقف، زیر خودرو سمت شاگرد را بررسی کنید. اگر وجود آب را مشاهده کردید به احتمال زیاد ایراد از واترپمپ است.
- کثیفی و زنگ‌زدگی رادیاتور
اگر به‌جای آب رادیاتور و ضدیخ از آب لوله‌کشی استفاده کنید پس از مدتی رادیاتور دچار زنگ‌زدگی می‌شود. این زنگ‌زدگی از گردش آب جلوگیری می‌کند و فرآیند خنک کردن موتور را با مشکل مواجه می‌نماید. بهتر است حداقل سالی یکبار محتوای رادیاتور را تخلیه کنید و یک شلنگ آب داخل آن قرار دهید تا به خوبی شستشو گردد.
همچنین بهتر است دو پیچ رادیاتور را باز کرده و فضای بین آن و جلوپنجره را تمیز کنید. این ناحیه معمولا گردوخاک، برگ و غیره جمع می‌شود و از رسیدن هوا به رادیاتور جلوگیری می‌کند.
علت یکسره شدن فن ماشین
روشن ماندن فن بعد از خاموش کردن خودرو
بطور طبیعی هنگامی که خودرو را خاموش می‌کنید جریان برق باید قطع شود و به دنبال آن فن نیز خاموش گردد. البته توصیه می‌شود تا قبل از خاموش شدن کامل فن، خودرو را خاموش نکنید. اما گاهی ممکن است هرچقدر صبر کنید متوقف نشود و کماکان روشن بماند.
در برخی خودروهای مدرن، برق فن یکسره است. یعنی حتی با خاموش شدن خودرو فن می‌تواند روشن بماند و به فعالیت خود ادامه دهد تا جایی که دمای موتور پایین آید. لذا اگر تا چند دقیقه پس از خاموشی ماشین، فن روشن ماند طبیعی است اما اگر زمان آن فراتر رفت مشکل جدی است و ادامه یافتن آن باعث خالی شدن باتری می‌گردد.
خرابی سنسور دمای روغن از دیگر مواردی است که به یکسره شدن فن می‌انجامد. معیوب شدن این قطعه موجب ارسال اطلاعات غلط در مورد گرمای روغن موتور به کامپیوتر خودرو می‌گردد. لذا فن را روشن نگه‌می‌دارد.
ماژول کنترل فن و رله فن نیز از دیگر اجزای مرتبط هستند که خرابی آنها به هر نحو می‌تواند از خاموش شدن فن جلوگیری کند.
علت زود روشن شدن فن ماشین
اگر با فاصله کم از روشن شدن ماشین، فن فعالیت خود را آغاز می‌کند باید موارد زیر را بررسی کنید:
گرمای هوا را در نظر بگیرید. اگر هوا بیش از حد داغ باشد تنها چند دقیقه پس از روشن کردن خودرو، فن شروع به چرخیدن می‌کند تا موتور را خنک نگهدارد. همچنین ممکن است در شیب جاده درحال حرکت باشید و فشار زیادی روی موتور وارد باشد. در این حالت نیز فن زودهنگام روشن می‌شود که امری عادی می‌باشد.
استفاده از مایع خنک‌کننده نامناسب نیز موجب زود روشن شدن فن می‌گردد. مایع رقیق یا کیفیت پایین نمی‌تواند گرما را به خوبی جذب کند.
برخی مواقع نیز ممکن است رادیاتور شما نیاز به هواگیری داشته باشد. وجود هوا در سیستم خنک‌کننده، گردش مایع را مختل می‌کند لذا فن زودهنگام روشن می‌گردد تا به کمک رادیاتور بشتابد.
پیشنهاد می‌شود مطلب نحوه هواگیری رادیاتور در 5 مرحله آسان را مطالعه نمایید.
نتیجه گیری و راهکارهای پیشگیرانه
علت یکسره شدن فن ماشین معمولاً به مشکلاتی در سیستم خنک‌کننده، سنسورها یا بخش برقی خودرو مرتبط است. برای جلوگیری از این مشکلات، موارد زیر را رعایت کنید:
- سطح مایع خنک‌کننده را در فصول گرما هرچند روز یکبار بررسی کنید. اگر خودروی شما سابقه کم کردن مایع را دارد بهتر است هروز این کار را انجام دهید.
- مایع خنک‌کننده پس از مدتی کارایی خود را از دست می‌دهد. پیشنهاد می‌شود هر چندماه یکبار آن را تعویض نمایید. خصوصا اگر خودروی شما پژو است. پژوها به گرمای بیش از حد موتورشان مشهور هستند.
- سنسورهای دما و رله فن را به صورت دوره‌ای تست کنید.
- در صورت مشاهده روشن شدن غیرعادی فن، در اولین فرصت به یک تعمیرگاه برق خودرو مراجعه کنید.
با توجه به پیچیدگی سیستم‌های الکترونیکی خودروهای امروزی، تشخیص دقیق علت یکسره شدن فن ماشین نیازمند بررسی تخصصی است. بنابراین در صورت تداوم مشکل، از اقدامات خود درمانی پرهیز کرده و به متخصص مراجعه کنید.
سوالات متداول
خالی شدن باتری در صورت روشن ماندن فن پس از خاموشی خودرو. آسیب به موتور به دلیل افزایش دمای غیرقابل کنترل. سوختن موتور فن یا قطعات برقی مرتبط به دلیل کارکرد مداوم.
بله. در دمای بالای محیط یا هنگام فشار زیاد به موتور (مانند حرکت در شیب)، فن ممکن است زودتر فعال شود. اما اگر این حالت همیشگی است، احتمال کمبود مایع خنک‌کننده یا نقص در سیستم گردش مایع وجود دارد.
در برخی خودروهای مدرن، فن تا چند دقیقه پس از خاموشی برای کاهش دمای موتور یا توربو شارژر فعال می‌ماند. اما اگر این زمان بیش از ۵ دقیقه طول بکشد، لازم است موارد گفته‌شده را بررسی یا به تعمیرگاه مراجعه کنید.
