تفاوت سنسور اکسیژن اول و دوم (بالا و پایین)

قبل از این‌که به تفاوت سنسور اکسیژن اول و دوم بپردازیم، دانستن کمی اطلاعات از آن می‌تواند مفید باشد. از سال 1970 به بعد کلیه خودرسازها موظف به رعایت قوانین کنترل آلایندگی کشورها شدند. از این جهت ابتدا به ساخت کاتالیزور پرداختند اما کفایت نمی‌کرد. درواقع نیاز به قطعه‌ای بود که بتواند بصورت ریشه‌ای گازهای سمی را کنترل و انتشار آن‌ها را کاهش دهد. در این نقطه برای اولین بار ایده ساخت قطعه‌ای کوچک اما پرکاربرد با نام سنسور اکسیژن مطرح شد.

سنسور اکسیژن در نسخه‌های اولیه فقط میزان گازهای خروجی را مورد بررسی قرار می‌داد ولی به‌مرور حیطه فعالیت آن گسترش یافت و نقش حیاتی در خودرو پیدا کرد. چندسال بعد دریافتند که یک سنسور اکسیژن برای هر خودرو کافی نیست لذا دومین قطعه را نیز با هدف کنترل مصرف سوخت و افزایش راندمان موتور به خودرو اضافه کردند. تا این لحظه برخی کمپانی های قدرتمند این حوزه نظیر تویوتا به فکر افزایش تعداد آن به 4 عدد در هر خودرو هستند و احتمالا به‌زودی رونمایی خواهد شد.

سنسور اکسیژن چه نقشی در خودرو دارد؟

سنسور اکسیژن نقش حیاتی در خودرو دارد و در صورت خرابی ممکن است خودرو دچار مشکلاتی نظیر افزایش چشمگیر مصرف سوخت، گاز نخوردن، اصطلاحا کپ کردن حین رانندگی خصوصا دنده یک و دو، کاهش شدید شتاب، انتشار دود سیاه و بوی بد از اگزوز و… بشود.

در هر خودرو دو سنسور اکسیژن وجود دارد و هریک نسبت به محل قرارگیری وظیفه متفاوتی را اجرا می‌کنند. بطورکلی می‌توان گفت وظیفه سنسور اکسیژن در خودرو اندازه‌گیری و کنترل تولید و خروج گازهای سمی است. اما حیطه وظایف آن‌ها فراتر می‌رود که در ادامه به آن می‌پردازیم.

وظیفه سنسور اکسیژن اول یا بالایی

سنسور اکسیژن اول یا بالایی که بین مانیفولد هوا و کاتالیزور قرارگرفته است؛ وظیفه اندازه‌گیری مقدار اکسیژن موجود در سیستم احتراق را برعهده دارد. بدین صورت که دود خارج‌شده از سیستم احتراق قبل از رسیدن به اگزوز از این سنسور می‌گذرد و منافذ ورودی سنسور نیز این دود را در خود جذب می‌کنند. ماده زیرکُنیوم موجود در سنسور اکسیژن نسبت به مقدار وجود اکسیژن در دود تغییر رنگ می‌دهد و این تغییر رنگ بصورت یک سیگنال به ECU (کامپیوتر خودرو) ارسال می‌گردد.

ECU نیز نسبت به اطلاعات دریافتی، ورودی اکسیژن و سوخت را تنظیم می‌کند. درواقع اگر میزان اکسیژن موجود در سیستم احتراق کم باشد فرآیند سوختن بنزین به‌‌ درستی صورت نمی‌گیرد لذا خودرو دچار خام‌ سوزی و افزایش مصرف سوخت می‌گردد.

از سمت دیگر اگر مقدار اکسیژن موجود در سیستم احتراق زیاد باشد نشان‌دهنده آن است که سوخت کافی به موتور نمی‌رسد لذا خودرو دچار افت شتاب می‌گردد یا به‌طور ناگهانی حین رانندگی می‌ایستد و گاز نمی‌خورد.

وظیفه سنسور اکسیژن دوم یا پایینی

محل قرارگیری سنسور اکسیژن دوم یا پایینی، در اگزوز و بعد از کاتالیزور می‌باشد. لذا برای نصب آن نیاز به پاچال یا جک خواهید داشت تا به‌ زیر خودرو بروید. در صورت خرابی سنسور اکسیژن دوم علائم و مشکلات به شدت خرابی سنسور اول نخواهند بود. سنسور پایینی اهمیت کمتری دارد و بصورت مکمل با سنسور اول کار می‌کند.

درواقع محض اطمینان بیشتر یکبار قبل از کاتالیزور توسط سنسور اول میزان اکسیژن موجود در دود بررسی می‌گردد و بار دیگر نیز پس از کاتالیزور. هدف از این کار آن است که ECU به اطلاعات دقیق‌تری نسبت به میزان خروج گازهای سمی دسترسی پیدا کند و تصمیمات بهتری ارائه دهد.

لازم به ذکر است در صورت خرابی هریک از سنسورهای بالا و پایین مجوز معاینه‌فنی به هیچ عنوان برای شما صادر نخواهد شد.

تفاوت سنسور اکسیژن اول و دوم در چیست؟

سنسور های اکسیژن اول و دوم از لحاظ ظاهر فیزیکی و نحوه اجرای عملکرد هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. درواقع کمپانی‌های ساخت این قطعه نظیر NTK و BOSCH هیچ تفاوتی میان سنسور بالا و پایین قائل نمی‌شوند و همه را یک شکل تولید می‌کنند. لذا طبیعتا از لحاظ قیمتی نیز نباید در بازار متفاوت باشند!

استثنائا تنها تفاوت میان سنسور اکسیژن بالا و پایین را می‌توان طول سیم آنها دانست. در برخی خودروها به دلیل جایگاه قرارگیری سنسور پایینی نیاز به سیم بلندتری خواهد بود تا به سوکت ECU متصل شود. این افزایش طول سیم نیز در بسیاری از خودروها در حد 10 سانتی متر کفایت می‌کند. یعنی سنسور اولی حدود 30 و سنسور دومی حدود 40 سانتی متر کافی است.

راهنمای خرید سنسور اکسیژن

امروزه به دلیل کاهش کیفیت سوخت و ورود لوازم یدکی چینی غیراصل به کشور شاهد خرابی زودهنگام و پی در پی سنسور اکسیژن هستیم. لذا برای جلوگیری از هزینه‌های خرید مجدد و اجرت نصب لازم است اجناس اورجینال تهیه‌نمایید تا مدت حداقل دوساله از سمت سنسور اکسیژن با مشکل مواجه‌نشوید.

متاسفانه برندهای مطرح جهانی شامل ان تی کا (NTK) و بوش (Bosch) که کیفیت بسیار بالایی دارند در کشور ما فوق العاده کمیاب هستند. به دنبال آن برخی شرکت های سودجو از نام این دو کمپانی سوءاستفاده می‌کنند و اجناس چینی را با جعبه‌های ساختگی این برندها عرضه می‌کنند.

بنابراین خرید از فروشنده معتبر اهمیت زیادی دارد. در این راستا گروهی با نام مسترسنسور شکل‌ گرفت تا با وارادت مستقیم و تخصصی سنسور اکسیژن‌های ژاپنی و آلمانی بتوانیم در حد خود خدمتی به مردم انجام‌داده باشیم و از دغدغه‌های آن‌ها بکاهیم.

از این لینک می‌توانید وارد صفحه فروشگاه شوید و سنسور اکسیژن متناسب با خودروی خود را به راحتی پیدا کنید. هرگونه سوالی را نیز می‌توانید از طریق راه های ارتباطی موجود نظیر تماس مستقیم و واتساپ باما مطرح نمایید.