اهمیت تعویض روغن موتور؛ چه موقع اقدام کنیم؟
رسیدگی و نگهداری از خودرو شامل چندین کار روتین است اما یکی از حیاتی‌ترین آنها تعویض منظم روغن موتور می‌باشد. این کار ضروری عموما جدی گرفته نمی‌شود اما نقشی حیاتی در تضمین طول عمر و کارایی ماشین ایفا می‌کند. در این مقاله اهمیت تعویض روغن موتور، فوایدی که‌به همراه دارد و اینکه چگونه بی‌توجهی به‌آن می‌تواند منجر به‌مشکلات بزرگی شود را بررسی خواهیم کرد.
با درک این عوامل می‌توانید به‌شناخت بهتری نسبت‌به عملکرد موتور برسید و از این پس با کمی توجه و رسیدگی بیشتر از هزینه‌های سنگین تعمیرات جلوگیری کنید.
تعویض روغن چیست؟
تعویض روغن فرآیندی است که طی آن روغن قدیمی و کثیف از موتور تخلیه‌شده و با روغن جدید جایگزین می‌شود. روغن موتور شما چندین عملکرد حیاتی از جمله روانکاری قطعات متحرک، کاهش اصطکاک و کاهش گرمای موتور را انجام می‌دهد. با گذشت زمان روغن تبخیر می‌شود یا در اثر حرارت و گردش زیاد روبه‌سیاهی می‌رود و کارایی خود را از دست می‌دهد.
اهمیت تعویض روغن موتور
تعویض منظم روغن برای حفظ عملکرد خودرو و افزایش طول آن ضروری است. در ادامه چند دلیل وجود دارد که چرا این کار معمولی اهمیت بالایی دارد.
1. روانکاری قطعات موتور
نقش اصلی روغن موتور روانکاری قطعات متحرک موتور است. بدون وجود روغن کافی اصطکاک این قطعات بالا می‌رود و موجب ساییدگی آنها می‌شود. با گذشت زمان این روند می‌تواند آسیب های قابل توجهی به موتور وارد کند. تعویض منظم روغن موتور تضمین می‌کند که موتور حداقل در شرایط مناسبی فعالیت می‌کند.
2. خنک کردن موتور
روغن موتور به دفع گرمای تولید شده توسط موتور کمک می‌کند. همانطور که روغن در موتور گردش می‌کند گرما را جذب کرده و تا حد زیادی آن را کاهش می‌دهد. با این حال با افزایش عمر روغن تاثیر آن در اتلاف گرما پایین می‌آید. تعویض منظم روغن موتور به‌حفظ دمای بهینه موتور کمک می‌کند و از گرمای بیش از حد و آسیب احتمالی جلوگیری می‌شود.
3. تمیز کردن موتور
روغن موتور همچنین به‌عنوان یک عامل تمیزکننده عمل می‌کند. کثیفی، براده‌آهن و سایر آلاینده‌هارا جمع آوری و از تجمع آنها در موتور جلوگیری می‌کند. با گذشت زمان این آلاینده‌ها می‌توانند باعث ایجاد لجن بشوند که می‌تواند موتور را مسدود کرده و کارایی آن را کاهش دهد. با تعویض منظم روغن موتور این آلایندگی‌ها خارج می‌شوند و موتور شما را تمیز و روان نگه‌می‌دارد.
4. بهبود مصرف سوخت
روغن تمیز اصطکاک بین قطعات موتور را کاهش می‌دهد و به‌آن‌ها اجازه می‌دهد روان‌تر و راحت‌تر کار کنند. هنگامی که روغن کثیف یا خیلی غلیظ می‌شود اصطکاک را افزایش می‌دهد لذا موتور باید برای حرکت زور بیشتری بزند بنابراین مصرف سوخت بالا می‌رود.
5. افزایش طول عمر موتور
تعویض منظم روغن موتور می‌تواند به‌طور قابل توجهی عمر خودروی شما را افزایش دهد. با تمیز نگهداشتن موتور و استفاده از روغن مناسب، خطر ساییدگی، داغ شدن بیش از حد و سایر مواردی که می‌تواند منجر به خرابی موتور شود را کاهش می‌دهید. این کار نه‌تنها باعث صرفه‌جویی در تعمیرات پرهزینه می‌شود بلکه به‌شما کمک می‌کند از حداکثر توان وسیله‌نقلیه خود بهره‌مند شوید.
زمان تعویض روغن موتور
زمان تعویض روغن به عوامل مختلفی نظیر کیفیت روغن، نوع خودرو و مدت رانندگی شما بستگی دارد. به‌طور کلی توصیه می‌شود روغن موتور خود را بین 4000 تا 8000 کیلومتر یا هر 3 تا 6 ماه عوض کنید. برخی خودروها مانند تویوتا استهلاک بسیار کمی در مصرفی‌ها دارند و اگر روغن باکیفیتی در آنها ریخته‌شود تا بالاترین حد یعنی هشت هزار کیلومتر نیازی‌به تعویض ندارند. اما برای خودروهای داخلی مانند پراید و پژو بهتر است هر چهارهزار یا نهایتا هر شش هزار کیلومتر عوض شود.
اگر صاحب خودروی چینی یا سایر خودروهای مونتاژی یا وارداتی هستید بهترین زمان تعویض و نوع روغن مناسب در دفترچه راهنمای خودرو قید شده‌است.
علائمی که نشان می‌دهد ماشین شما نیاز به تعویض روغن دارد
حتی اگر فواصل استاندارد گفته‌شده برای تعویض را رعایت می‌کنید مهم است از علائمی که خودروی شما ممکن است زودتر از هنگام به تعویض نیاز داشته‌باشد، اگاه باشید. این موارد عبارتند از:
1. روغن تیره یا کثیف
روغن تازه رنگی شفاف یا کهربایی دارد که به‌مرور زمان، سیاه و کدر می‌گردد. سعی کنید حداقل هر یک هفته یکبار روغن خودروی خود را بررسی کنید تا اگر از وضعیت آن آگاه شوید و یا اگر با کسری مواجه شده‌بود کمی به‌آن اضافه‌کنید. کم شدن روغن دو حالت دارد؛ یا کیفیت آن پایین بوده و تبخیر شده‌است یا نشتی دارد.
در هر صورت اگر روغن را بررسی کردید و متوجه تغییر رنگ شدید یا در آن ذرات کثیفی مشاهده کردید بهتر است زودتر از موعد نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
2. صدای موتور
همانطور که می‌دانید روغن قطعات موتور را روان کرده و اصطکاک را کاهش می‌دهد. حال اگر سطح روغن پایین باشد یا روغن کثیف باشد ممکن است صداهای غیرعادی موتور مانند تق تق یا غرش بشنوید. این صداها نشان می‌دهند که قطعات موتور به‌درستی روغن کاری نشده‌اند و ممکن است در معرض آسیب قرار گیرند.
3. روشن شدن چراغ روغن
امروزه تقریبا همه خودروها دارای چراغ هشدار روغن روی صفحه کیلومتر هستند. زمانی که این چراغ قرمز را مشاهده کردید باید سریعا به‌نزدیکترین تعمیرگاه یا مراکز تعویض روغن مراجعه کنید. چراغ هشدار روغن را نادیده نگیرید زیرا نشان می‌دهد خودروی شما نیاز به رسیدگی فوری دارد.
4. دود اگزوز
انتشار دود زیاد از اگزوز خصوصا اگر سیاه باشد می‌تواند نشانه کم بودن یا کثیف بودن روغن باشد.
5. بوی روغن داخل اتاق خودرو
اگر داخل خودرو بوی روغن را احساس کردید ممکن است نشانه نشت یا سوختن روغن باشد. این یک مسئله جدی است که نیاز به‌توجه فوری برای جلوگیری از آسیب بیشتر دارد.
انواع روغن موتور
انتخاب محصول مناسب نیز به اندازه اهمیت تعویض روغن موتور مهم است. در ادامه انواع اصلی روغن موتور را قید کرده‌ایم:
1. Conventional Oil معمولی
این نوع روغن رایج ترین نوع روغن موتور محسوب می‌شود و برای اکثر خودروها مناسب است. این روغن از نفت خام مشتق شده و روغن کاری و محافظت کافی را برای شرایط رانندگی روزمره فراهم می‌کند.
2. Synthetic Oil سنتتیک
این نوع روغن برای ارائه عملکرد و محافظت عالی از نظر شیمیایی مهندسی شده‌است. روانکاری بهتر، مقاومت بالاتر در برابر تبخیر و عملکرد بهتر در دماهای بالا از ویژگی های آن است. افرادی که اغلب اوقات در جاده هستند یا در مناطق گرمسیر زندگی می‌کنند بهتر است از این روغن استفاده کنند.
3. Synthetic Blend Oil سنتتیک ترکیبی
مخلوطی از روغن های معمولی و سنتتیک است و برخی از مزایای روغن سنتتیک را شامل می‌شود. این مورد برای افرادی که به‌دنبال روغن اقتصادی هستند مناسب است.
4. High-Mileage Oli کیلومتر بالا
این روغن برای خودروهایی که بیش از 120 هزار کیلومتر پیموده‌اند طراحی شده‌است. حاوی مواد افزودنی است که به‌کاهش تبخیر روغن، به‌حداقل رساندن نشتی و کاهش سایش قطعات کمک می‌کند. از این روغن می‌توانید برای وسایل نقلیه قدیمی یا آنهایی که مسافت زیادی را پیموده‌اند استفاده کنید.
نحوه تعویض روغن موتور
تعویض روغن یک فرآیند ساده‌است که خودتان هم می‌توانید انجام دهید اما بهتر است توسط یک فرد ماهر انجام شود. در ادامه یک راهنمای گام‌به‌گام جهت تعویض روغن افزوده‌ایم.
1. تهیه موارد موردنیاز
- روغن جدید به‌میزان حجم لیتر موتور خودروی خود
- فیلتر روغن جدید
- آچار
- یک ظرف جهت تخلیه روغن
- قیف (اختیاری)
2. آماده کردن خودرو
وسیله نقلیه خود را روی یک سطح صاف پارک کنید و در صورت گرم بودن موتور اجازه دهید خنک شود.
3. تخلیه روغن قدیمی
پلاگین تخلیه روغن را در زیر خودرو پیدا کنید. معمولا در قسمت جلوی خودرو قرار دارد. یک تشت زیر قسمت موردنظر قرار دهید و با آچار مناسب پلاگین تخلیه را باز کنید. اجازه دهید روغن کاملا خارج شود. در این قسمت عجله نکنید. پس از تخلیه کامل درب پلاگین را محکم ببندید.
4. فیلتر روغن را تعویض کنید
فیلتر روغن را پیدا کنید و آن را جدا کنید. ممکن است به آچار نیاز داشته‌باشید. موقع برداشتن فیلتر ممکن است مقداری روغن به بیرون بپاشد. جای فیلتر را با یک دستمال پارچه‌ای تمیز کنید. قبل از نصب فیلتر جدید مقداری کمی از روغن جدید به واشر فیلتر بزنید.
5. افزودن روغن جدید
در پوش روغن را در بالای موتور بردارید و در صورت نیاز یک قیف روی محل قرار دهید. روغن جدید را داخل موتور بریزید و مواظب باشید بیش از حد پر نشود. هر موتور ظرفیت متفاوتی دارد لذا در این باره اطمینان حاصل کنید. پس از اتمام کار درپوش را محکم ببندید.
6. وجود نشت را بررسی کنید
خودرو را روشن کنید و اجازه دهید چند دقیقه کار کند. زیر خودرو و اطراف دریچه و فیلتر روغن را بررسی کنید. در صورت مشاهده هرگونه نشتی قطعات بسته‌شده را محکم‌تر کنید.
7. روغن قدیمی را هرجایی نریزید!
روغن و فیلتر قدیمی برای طبیعت مضر هستند آنها را در جوی یا در نزدیکی گیاهان رها نکنید.
نتیجه گیری
تعویض منظم روغن یک جنبه ساده و در عین حال حیاتی در نگهداری از خودرو محسوب می‌شود که نباید نادیده گرفته‌شود. با تمیز نگهداشتن موتور و استفاده از روغن باکیفیت در بازه‌های منظم، عمر خودروی خود را افزایش می‌دهید و از تعمیرات پرهزینه جلوگیری می‌کنید. چه راننده هستید و چه یک شخص علاقمند به حیطه تعویض روغنی، درک اهمیت تعویض روغن موتور و تشخیص کیفیت محصولات موجود در بازار تضمین می‌کند که خودروی موردنظر طی سال‌های متمادی در شرایط بهینه باقی می‌ماند.
بنابراین منتظر علائم هشدار نباشید! تعویض منظم را در برنامه‌های خود قرار دهید و از تجربه رانندگی نرم تر و مطمئن تر لذت ببرید.
شما نیز تجربیات خود را در قسمت نظرات بنویسید.
